Morfologia
Wspólna dla gryki zwyczajnej i gryki tatarki.
• Pokrój
Łodyga naga, obła, zielona, czerwieniejąca od chwili kwitnienia, rozgałęziająca się tylko do kwiatostanów. Wysokość od 15 do 60 cm (tetraploidy do 100). U tatarki przez cały okres wegetacji łodyga pozostaje zielona.
• Liście
Skrętoległe, ogonkowe, trójkątnie sercowate do strzałkowatych, przylistki zrośnięte w tutkowatą pochwę.

Systematyka
Pozycja rodzaju w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Polygonanae Takht. ex Reveal, rząd rdestowce (Polygonales Dumort.), rodzina rdestowate (Polygonaceae Juss.), rodzaj gryka (Fagopyrum Mill.).

Gatunki
Rodzaj gryka obejmuje trzy gatunki (dwa roczne, jare i jeden trwały):
• gryka zwyczajna, poganka, hreczka (Fagopyrum esculentum Moench., syn. F. sagittatum Gilib.)
• gryka tatarka, tatarka (F. tataricum tataricum (L.) Gaertn.)
• Fagopyrum suffruticosum F.Schmidt - w przeciwieństwie do poprzedników roślina trwała, będąca półkrzewem, występującym endemicznie na Sachalinie.

Kwiaty
Z ośmioma pręcikami i jednym trzyszyjkowym słupkiem. Okwiat biały, poprzez różowy do czerwonego, pięciodziałkowy. Tatarka ma kwiaty białe z seledynowym odcieniem. Kwiaty wonne, jak cała roślina i owoce. Obcopylna. Najważniejsi zapylacze to pszczoły i muchówki.

Owoc
Trójkątny orzeszek, o prostych, ostrych kantach. U tatarki kanty są falisto powyginane.

Zastosowanie
• Roślina uprawna - na świecie najwięcej gryki uprawia się w krajach byłego ZSRR (w szczególności byłe republiki środkowoazjatyckie), Chiny oraz St. Zjednoczone i Kanada, gdzie jest traktowana głównie jako roślina pastewna.
W Polsce główny region upraw stanowią okolice Janowa Lubelskiego, a szczególnie gmina Godziszów, która jest zagłębiem gryczanym.
• Historia uprawy: Grykę zaczęto uprawiać ok. 2000 r p.n.e. w górskich rejonach pół. Indii (dziś częściowo Pakistan). Stamtąd uprawa zawędrowała do Chin, Korei i Japonii, jednocześnie rozpowszechniając się w Azji Środkowej. Kaszę gryczaną znali już Hunowie, ale jako koczownicy nie wprowadzili jej uprawy do Europy. Gryka w Europie środkowej była znana już w neolicie. W XIII - XIV wieku jej uprawa rozpowszechniła się na zachód Europy.

Roślina lecznicza:
• Surowiec zielarski: Ziele gryki (pozyskiwane w czasie kwitniena) - Herba Fagopyri esculenti oraz ziarna (orzeszki).
• Skład chemiczny ziela: flawonoidy: głównie rutynę (witamina P) do 5% zawartości (dawniej główne źródło jej pozyskiwania, stosowana jako lek rozszerzający naczynia), kwertycyna, hiperozyd. Także kwasy organiczne: galusowy, kawowy, protokatechonowy i chlorogenowy.
• Skład chemiczny ziarna (orzeszków): skrobia (do 84%), nieco cukrów, dużo białka, tłuszcze, kwasy (jabłkowy i cytrynowy), witaminy B1, B2, P i PP, wreszcie cała gama soli mineralnych (żelazo, nikiel, kobalt, wapń, fosfor, miedź, cynk, bor i jod)
• Działanie i zastosowanie: Ziarna (orzeszki) gryczane jako takie nie posiadają wartości leczniczej, ale za to poważną wartość dietetyczną. Spożywanie kaszy gryczanej lub używanie w kuchni gryczanej mąki jest korzystne dla naszych organizmów. Dostarczają one im bowiem wielu niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składników.
Pędy gryki lub same liście używane są w niektórych rejonach Azji jako jarzyna. Prócz tego mają one poważne zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. Ponieważ zawierają ogromne ilości rutyny (witaminy P) służą do jej pozyskiwania. Liście gryki stosuje się w leczeniu żylaków (w tym również hemoroidów) nadciśnienia tętniczego (pomocniczo), krwawień z nosa i przewodu pokarmowego, a przede wszystkim dla wzmocnienia naczyń włosowatych.

Roślina paszowa:
Odpady z przerobu "ziarna" (łuski i pył) są cennym dodatkiem do pasz. Plewy i słoma wartością pokarmową zbliżone są do zbóż jarych, ale nie wolno ich używać do skarmiania białych zwierząt, u których powoduje 'gryczaną wysypkę' (ziele gryki zawiera naftodiantron, czynnik powodujący uczulenie na światło (fagopiryzm)).
Suche łęty gryczane w czasie spalania wydzielają duże ilości dymu, co wykorzystuje się w sadownictwie do zadymiania kwitnących sadów w okresach wiosennych przymrozków.

Sztuka kulinarna:
• Wartości odżywcze: Nasiona gryki zawierają od 10 do 16% białka, w zależności od strefy uprawy, (im cieplej tym większa zawartość białka), są one cenniejsze niż białka zbóż, a zbliżone wartością i strawnością do białek roślin strączkowych.
• Grykę wykorzystuje się w kraju jako materiał do produkcji kaszy gryczanej i kaszy krakowskiej, w Indiach traktowana jest jako zboże chlebowe, w Chinach i Japonii mąka gryczana jest podstawową mąką lub dodatkiem do produkcji makaronów.
• Roślina miododajna: może dać 60-100 kg pożytku z ha.